4 września 1939 (poniedziałek)

Wydarzenia

• Mordy na ludności cywilnej Częstochowy i Sieradza popełnione przez żołnierzy Wehrmachtu. W obu miejscowościach Wehrmacht zamordował kilkaset osób.
„W Częstochowie zostaliśmy wprowadzeni na ulicę Strażacką. Na tej ulicy zostaliśmy nagle ostrzelani z broni maszynowej przez żołnierzy niemieckich. Zabitych wówczas zostało około 200 ludzi. Pozostałych przy życiu Niemcy później lokowali w więzieniu. Przed odprowadzeniem mnie do więzienia widziałem, jak rozstrzelanych ludzi ładowali na samochody i wywozili. Od katedry także słychać było strzały z broni maszynowej” (zeznania świadka Franciszka Cierpiała, Archiwum IPN).

• Luftwaffe bombarduje Sulejów, ginie około 700 osób, miasto zostaje zniszczone w 70 proc.
„Gdy zbliżałam się do domu, zauważyłam nadlatujące samoloty, równocześnie pęd powietrza odrzucił mnie w pole. Gdy się podniosłam, zauważyłam kilka palących się domów na ulicy Błonie. Doszłam do domu. Ludzie stłoczeni w piwnicy mego domu krzyczeli. Niektórzy byli ranni. Widziałam stamtąd uciekających w stronę lasu rannych, matki niosące zabite dzieci, ludzi opętanych strachem wchodzących do rzeki. Na kikutach drzew zwisały wnętrzności ludzkie. Na ulicy Nadpilicznej widziałam zabitą kobietę z trojgiem również nieżyjących dzieci. Jedno z nich, niemowlę, było w jej ramionach przywarte do piersi”. (wspomnienia Marcjanny Leskiej w: Ewa Myślińska, Bombardowania Sulejowa przez lotnictwo hitlerowskie we wspomnieniach mieszkańców).

• Początek ewakuacji władz państwowych i złota Banku Polskiego z Warszawy.

• Zajęcie Grudziądza przez Niemców. Podobnie jak w Bydgoszczy, w walkach o miasto wzięli udział niemieccy dywersanci.

• Na północy oddziały Armii „Modlin”, po nieudanym nocnym kontrnatarciu, przegrywają bitwę pod Mławą i rozpoczynają odwrót pod bombami Luftwaffe. Bitwa, choć przegrana, zmusiła Niemców do odłożenia planów zaatakowania Warszawy od północy i wschodu.

• Utworzenie Armii „Lublin” w celu obrony linii Wisły na południe od Warszawy i zabezpieczenia przeprawy planowo wycofujących się na południowy-wschód wojsk polskich. Jej uderzeniowym trzonem miała być, świeżo zorganizowana, Warszawska Brygada Pancerno-Motorowa płk. Stefana Roweckiego.

• W nocy z 3 na 4 września oddział 2 pułku ułanów ze składu Suwalskiej Brygady Kawalerii dokonuje ostatniego z serii polskich wypadów na teren Prus Wschodnich (w rejonie Mieruksen, obecnych Mieruniszek). Działania te, prowadzone także przez pododdziały Podlaskiej Brygady Kawalerii, nie miały większego znaczenia wojskowego, dodawały jednak otuchy polskiemu społeczeństwu. Obszernie pisała o nich ówczesna prasa.

• Apogeum kilkudniowych walk o Borową Górę (koło Piotrkowa Trybunalskiego) w pasie działania Armii „Łódź”; wyróżnia się w nich 2 pułk piechoty Legionów płk. Ludwika Czyżewskiego, zatrzymując przeważające siły niemieckiej 4. dywizji pancernej. Bohaterstwo żołnierzy polskich nie jest w stanie przeważyć technicznej przewagi przeciwnika.

• Podpisanie w Paryżu protokołu francusko-polskiego uzupełniającego układy polsko-francuskie z 1921 i 1925 r.

Zdjęcia

Podziel się: